W sprawie o dział spadku możesz wnosić o rozliczenie nakładów poczynionych na nieruchomość, która jest przedmiotem spadku.
Ale czy w każdym przypadku otrzymasz zwrot równowartości poczynionych nakładów?
Rozliczenie w dziale spadku nakładów poczynionych na nieruchomość
Podstawę prawną zwrotu nakładów poczynionych na nieruchomość stanowi art. 207 kc zgodnie, z którym:
pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.
Przez wydatki i ciężary należy rozumieć wszelkiego rodzaju wydatki na nieruchomość, zarówno nakłady konieczne związane z normalną eksploatacją rzeczy, jak i inne nakłady i obciążenia.
W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że współwłaściciel, który dokonał nakładów koniecznych na nieruchomość będącą przedmiotem współwłasności, nie może żądać zwrotu wartości tych nakładów, odpowiadających udziałowi pozostałych współwłaścicieli w całości nieruchomości, jeżeli w drodze podziału nie korzystają oni z tej części nieruchomości, na którą zostały te nakłady dokonane – uchwała SN z dnia 8 stycznia 1980 r., III CZP 80/79, OSNCP 1980, nr 9, poz. 157.
W literaturze zwrócono także uwagę, że rozliczenia z tytułu nakładów dotyczą tylko nakładów poczynionych zgodnie z zasadami zarządu rzeczą wspólną, a więc za zgodą większości – nakłady konieczne, lub wszystkich współwłaścicieli – inne nakłady ( art. 199 kc-202 kc).
Dla przykładu jeśli w sprawie o dział spadku występujesz o rozlicznie nakładów poczynionych na nieruchomości, która ma przypaść po podziale na twoją rzecz i wyłącznie ty z tych nakładów korzystałeś, to sąd powinien oddalić roszczenie.
Dodatkowo jeśli prace remontowe (nakłady), zostały wykonane bez jakikolwiek konsultacji z pozostałymi spadkobiercami, to w oczywisty sposób doszło do naruszenia dyspozycji z art. 199 kc – 202 kc regulujących zasady prawidłowego zarządu rzeczą wspólną.
Sąd nie powinien obciążać spadkobierców kosztami nakładów, z których nigdy nie korzystali i które po zniesieniu współwłasności nie zostaną przyznane na ich własność.
Musisz zauważyć, iż Sąd ustala skład i wartość spadków według stanu z daty ich otwarcia, a więc z daty śmierci spadkodawcy, nakłady poczynione po tej dacie nie powinny być rozliczane.
Podsumowanie
Reasumując, jeśli dokonujesz nakładów na nieruchomości, która jest przedmiotem spadku, nie otrzymasz zwrotu tych nakładów gdy:
- nakładów dokonałeś po śmierci spadkodawcy
- nakłady służyły tylko tobie, bo mieszkałeś na tej nieruchomość, bądź z niej korzystałeś
- nieruchomość w dziale spadku ma przypaść tobie.
Małgorzata Woźniak
adwokat
Photo by Frames For Your Heart on Unsplash
***
Postępowanie o dział spadku a odnaleziony testament
Otrzymałam maila z zapytaniem:
„Co w sytuacji kiedy sprawa o dział spadku jest już mocno zaawansowana, a do sprawy zgłosiła się osoba trzecia, która powołuje się na odnaleziony testament?” [Czytaj dalej…]
{ 8 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Dzień dobry, z zainteresowaniem przeczytałem Pani artykuł, mam jedną pewną wątpliwość. W artykule napisała Pani : … „Musisz zauważyć, iż Sąd ustala skład i wartość spadków według stanu z daty ich otwarcia, a więc z daty śmierci spadkodawcy, nakłady poczynione po tej dacie nie powinny być rozliczane. Reasumując, jeśli dokonujesz nakładów na nieruchomości, która jest przedmiotem spadku, nie otrzymasz zwrotu tych nakładów gdy:
– nakładów dokonałeś po śmierci spadkodawcy;….”
Tymczasem w jednym z wyroków Sąd stwierdził: Nie podlegały przy tym rozliczeniu nakłady poczynione za życia spadkodawcy, albowiem oczywiste jest, że nie są to nakłady na spadek w rozumieniu art. 686 k.p.c., skoro do otwarcia spadku doszło później. W razie poczynienia przez uczestnika postępowania nakładów za życia spadkodawcy, dojść mogło do powstania wierzytelności względem spadkodawcy o zwrot nakładów koniecznych, które nie miały pokrycia w korzyściach, które uzyskał uczestnik postępowania, bądź zwrot innych nakładów zwiększających wartość nieruchomości (art. 226 k.c.). Katalog spraw podlegających rozpoznaniu w dziale spadku jest jednak wyczerpujący i nie powinien być w drodze wykładni rozszerzany. Dlatego też, nawet jeśli wierzyciel spadkowy jest jednocześnie jednym ze spadkobierców dzielonego spadku, brak jest podstaw do rozstrzygania w postępowaniu działowym o stosunkach prawnych między spadkobiercami w związku z długiem spadkowym (podobnie J. Gudowski, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod red. T. Erecińskiego, III Tom, Warszawa 2012, s. 531 i 532).
Dzień Dobry,
Zagadnienie nakładów to nie jest prosta sprawa. Orzecznictwo w tym temacie jest bogate. Prezentowane stanowisko znam. Jednakże proszę zauważyć, że istnieje rozróżnienie nakładów – konieczne, jeśli nie uzyskano korzyści z tych nakładów. Jeśli dokonaliśmy nakładów za życia spadkodawcy, to trzeba się zastanowić najpierw jaka była tego podstawa? Jakie były ustalenia ze spadkodawcą?
Teraz ja już nic nie rozumiem. Jak można nie uzyskać korzyści z nakładów koniecznych? A jak rozliczyć nakłady jeśli nie było ustaleń ze spadkodawcą? – przecież to reguluje 686 kpc i bardzo bogate orzecznictwo
adam
Jak należy potraktować termomodernizacje budynku mieszkalnego tj. wymiana okien, docieplenie ścian, czyli temat na czasie ograniczenie emisji CO2 ?
Dzień dobry Pani Mecenas,
zastanawiam się nad takim zagadnieniem, mianowicie:
w jaki sposób mogą dochodzić swoich roszczeń osoby trzecie, które poczyniły nakłady na nieruchomość spadkową? Czy mogą być uczestnikami postępowania o dział spadku?
Dzień dobry. JAK winien postąpić Sąd przy dziale spadku w sytuacji, gdy jeden współwłaściciel bez zgody pozostałych bez wymaganego prawem pozwolenia wyburzył dom, a na jego miejscu odbudował nowy dom o innej konstrukcji. Prace budowlane przeprowadzone były nielegalnie. Nielegalny inwestor kombinuje jak uniknąć zalegalizowania. Wydana została decyzja na rozbiórkę, a odwołania od decyzji PINB do WINB i WSA decyzji oddalono. NSA również oddalił skargę kasacyjną wniesioną przez nielegalnego inwestora.
Jakie w tej sytuacji może być rozstrzygnięcie przez Sąd Rejonowy mający przeprowadzić dział spadu. Nielegalny inwestor, który wyburzył dom twierdzi, że stary dom nie był nic wart i dlatego został wyburzony, a na odbudowę nowego domu tylko on poniósł nakłady. Domaga się ich zwrotu, a w związku z tym, ze stary dom nie istnieje to nikomu się nic nie należy. Nadmieniam, że tylko nielegalny inwestor wraz ze swoją rodziną użytkuje całą posesję wraz z zabudowaniami. Będę wdzięczna za odpowiedź /radę/na mojego mejla.
Moi synowie maja sprawe dzialu spadku w SR w Dzialdowie. Wszystko wskazuje ,ze Sad zakonczy ta sprawe w tym roku.
Sad Rejonowy nie chce powolac bieglego w celu ustalenia wysokosci czynszu , zlozylismy taki wniosek, poniewaz jeden ze wspolspadkobiercow dysponowal nieruchomosci bezprawnie przez 14 lat.
Wyglada na to, ze bedziemy pisac Apelacje. Mamy adwokata, ktory specjalizuje sie w prawie karnym a nie spadkowym i bedziemy potrzebowac pomocy. Czy wyraza Pani zgode ,aby pomoc nam napisac Apelacje do Sadu Okregowego w Elblagu. Oczywiscie odplatnie. Tzn. my napiszemy Apelacje z Pani pomoca a nasz adwokat ja uzupelni.
Mamy taka umowe z nim ,ze piszemy listy a on je poprawia i uzupelnia. Dodam , ze kiedys tez studiowalam prawo, ale bylo to 40 lat temu. Dziekuje za odpowiedz Ilona.
Witam
A jak wygląda sytuacja jeżeli opiekun prawny przeprowadził generalny remont mieszkania podopiecznego? Czy po śmierci podopiecznego można rozliczyć te nakłady?