Zwrot kosztów leczenia i utrzymania spadkodawcy a dział spadku

Prowadzę sprawę o dział spadku, w której brat i siostra dzielą spadek po zmarłej matce. W skład spadku wchodzi nieruchomość. Zasadniczo powinna być to prosta sprawa. Żaden ze spadkobierców nie zamieszkuje spornej nieruchomości, można by ją sprzedać na wolnym rynku i podzielić się pieniędzmi, ewentualnie jedno z nich mogłoby ją przejąć i spłacić drugie. Jednak sprawa się komplikuje, bo siostra chce rozliczyć w dziale spadku koszty leczenia i utrzymania jakie poniosła na chorą matkę w ostatnich latach jej życia.

Brat nie dokładał się, a także rzadko zaglądał do matki. To siostra kupowała leki, pampersy, a także dokładała matce do życia. Teraz zliczyła wydatki które poniosła i żąda ich rozliczenia.

Czy jej roszczenie jest zasadne, czy sąd w dziale spadku rozliczy między spadkobierców koszty, które jedno z nich poniosło na potrzeby spadkodawcy?

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7 sierpnia 1975 r. (sygn. akt III CZP 60/75), spadkobierca może domagać się od pozostałych spadkobierców także wynagrodzenia za sprawowanie opieki nad spadkodawcą oraz poniesionych przez siebie wydatków na leczenie i utrzymanie spadkodawcy.

Sąd stwierdził jednak, że nie jest to roszczenie z tytułu „spłaconych długów spadkowych”, gdyż domaga się go nie spadkobierca, który spłacił wierzyciela spadkodawcy, lecz taki który sam był wierzycielem spadkodawcy od chwili powstania długu.

Sąd uznał, że roszczeń jednych spadkobierców przeciwko pozostałym spadkobiercom z tytułu zwrotu części kosztów poniesionych na leczenie i utrzymanie spadkodawcy oraz roztoczenie nad nim pieczy nie można  rozpatrywać w postępowaniu o dział spadku.

Co to znaczy dla siostry z mojej sprawy o dział spadku?

Znaczy to tyle, że pomimo, że poniosła koszty związane z ostatnią chorobą matki… nie może w postępowaniu o dział spadku domagać się ich zwrotu w całości czy części od pozostałych spadkobierców, w tej sytuacji od swego brata.

Czy zatem jest pozbawiona prawa do dochodzenia rozliczenia poniesionych kosztów na leczenie i opiekę?

Nie.

Sąd Najwyższy wskazuje, że z tym przypadku trzeba wystąpić z osobnym pozwem, tj. założyć nową sprawę.

Będzie to tzw. roszczenie regresowe, którego podstawę stanowi kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Przyjmuje się, że dorosłe samodzielne dzieci obciąża obowiązek alimentacyjny wobec rodziców.

Jego celem jest zapewnienie rodzicom koniecznych środków utrzymania, ale także codziennej pomocy, wsparcia, opieki podczas choroby.

Jeśli rodzic ma dwoje dzieci, to obowiązek alimentacyjny obciąża każde z nich w takim stopniu, na jaki pozwalają możliwości zarobkowe i majątkowe każdego z dzieci.

Jeśli jedno z rodzeństwa sumiennie opiekuje się rodzicem, a inne się od tego uchyla, choć mogłoby pomóc przynajmniej finansowo, to pierwsze może żądać od drugiego zwrotu kosztów opieki nad tatą czy mamą.

Oczywiście wysokość pomocy trzeba udowodnić poprzez przedłożenie faktur, rachunków. Same zeznania świadków, mogą nie wystarczyć.

Zeznania świadków będą potwierdzać, że pomoc była świadczona, że jedno z dzieci się zajmowała, a drugie w ogóle nie zaglądało do rodziców, jednak nie określi faktycznie poniesionej ich wysokości.

Zwrot kosztów leczenia i utrzymania spadkodawcy a dział spadku – podsumowanie

Reasumując: Możesz żądać zwrotu kosztów leczenia i opieki poniesionych na spadkodawcę, jednak nie w postępowaniu o dział spadku

Jeśli opiekowałeś się rodzicami, w sytuacji gdy Twoje rodzeństwo zaniedbywało te obowiązki, odziedziczyłeś cały majątek po rodzicach, a rodzeństwo występuje o zachowek, to możesz żądać obniżenia kwoty zachowku powołując się właśnie na pomoc jaką świadczyłeś rodzicom.

Odpowiedzi na pytanie jak obniżyć zachowek czy w ogóle go wykluczyć szukaj na blogu Mecenas Katarzyny Pluty .

          Małgorzata Woźniak
          adwokat

***

Postępowanie o dział spadku a odnaleziony testament

Otrzymałam maila z zapytaniem:

„Co w sytuacji kiedy sprawa o dział spadku jest już mocno zaawansowana, a do sprawy zgłosiła się osoba trzecia, która powołuje się na odnaleziony testament?” [Czytaj dalej…]