Zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku a dział spadku

Małgorzata Woźniak03 marca 20183 komentarze

Wyobraź sobie następującą sytuację. Jesteś jedynym spadkobiercą po swoim ojcu, spadek nabywasz na podstawie ustawy (postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku stwierdza, że spadek nabywasz tylko Ty). W spadku otrzymałeś m.in. dom, który nie jest Ci potrzebny, więc go zbywasz na rzecz osoby trzeciej. I tu zaczynają się schody. Okazuje się, że Twój ojciec miał nieślubne dziecko, które występuje do sądu o zmianę postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku. Sąd zmienia, bowiem akty stanu cywilnego bezsprzecznie potwierdzają, że ta osoba jest dzieckiem Twojego ojca.

 Nowy spadkobierca występuje do sądu z wnioskiem o dział spadku. We wniosku podaje, że w skład spadku po ojcu wchodzi m.in. dom, który Ty sprzedałeś dawno temu i domaga się od Ciebie spłaty.

Co zrobi sąd w takiej sytuacji?

Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt I CSK 262/12rozstrzygał sprawę w oparciu o podobny stan faktyczny. Sądy w obydwu instancjach orzekały odmiennie. Sąd Rejonowy przyjął, że nowy spadkobierca ma równe prawa i nie jest ważne, że nieruchomości w masie spadkowej już nie ma. Ważne dla Sądu Rejonowego było to, że na dzień śmierci spadkodawcy nieruchomość należała do spadku, dlatego w dziale spadku ustalił w oparciu o opinię biegłego wartość tej nieruchomości i określił spłatę na rzecz nowego spadkobiercy. Znamienne jest w tej sprawie to, że sprzedana nieruchomość w dacie sprzedaży była warta 30 000 zł, a w chwili jej wyceny przez biegłego jej wartość była wyższa 10 krotnie. Sąd ustalił spłatę określoną na dzień działu spadku.

Sąd Okręgowy rozpoznający apelację od postanowienia Sądu Rejowego doszedł do odmiennych wniosków i zmienił orzeczenie Sądu Rejonowego w ten sposób, iż oddalił wniosek o dział spadku.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 stycznia 2013 roku w sprawie powołanej powyżej tj. I CSK 262/12 nie podzielił stanowiska Sądu Okręgowego. Uznał, iż Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i zastosował przepisy prawa cywilnego. Zdaniem Sądu Najwyższego spadkobiercą stajemy się z chwilą śmierci spadkodawcy, a nie z chwilą stwierdzenia nabycia spadku. Wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z pominięciem osoby, która jest współspadkobiercą, nie może szkodzić uprawnieniom tej osoby wynikającym z art. 1035 kc.

Sąd – ustalając zgodnie z art. 684 kpc skład i wartość spadku – bierze pod uwagę stan spadku z chwili jego otwarcia, a wartość z chwili dokonania działu i w konsekwencji określa wartość spornego przedmiotu według jego wartości rynkowej z chwili orzekania. Nie ma w takim wypadku znaczenia jaką cenę uzyskał spadkobierca, który bez zgody pozostałych spadkobierców (nawet jak o ich istnieniu nie miał pojęcia) rozporządził udziałem w przedmiocie należącym do spadku.

Reasumując: jeśli zbędziesz nieruchomość wchodzącą w skład spadku, a potem pojawi się potomek Twojego rodzica, o którym wcześniej pojęcia nie miałeś, niestety będziesz musiał się z nim rozliczyć. Co ważne, rozliczenia trzeba dokonać, nie wg ceny, którą uzyskałeś ze sprzedaży nieruchomości, tylko wg cen, które obowiązują na dzień działu spadku z nowym spadkobiercą.

Wygląda to trochę jak koszmarny sen. Jednak w każdej sprawie są dwie strony. Z punktu widzenia nowego spadkobiercy, orzeczenie, że nic mu się nie będzie należało, bo spadku, który był na dzień śmierci spadkodawcy, na dzień podziału już nie ma, też jest niekorzystne.

Myślę, że można próbować zmieniać linię orzeczniczą w ten sposób, iż w takiej sytuacji rozliczenie mogłoby się dokonać po cenach uzyskanych w dnia zbycia, po ewentualnym uwzględnieniu wskaźników inflacji. Jest z pewnością temat do przedyskutowania.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Małgorzata Woźniak w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 3 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }

    Trabis 8 marca, 2018 o 16:37

    Dziękuję!!! :*

    Odpowiedz

    adam 30 marca, 2020 o 22:06

    A czy to się przedawnia kiedyś ??? Np. Otrzymał ktoś spadek a po 15 latach ktoś znalazł testament . Czy można przeprowadzić nową sprawę spadkową ???? Nie ma przedawnienia ???
    i druga sprawa :
    Mam pytanie przykładowe : 2 rodziców, dwóch dzieci
    Mama ma majątek 5tys, napisała testament na mnie syna.
    Tata ma majątek 200tys , napisał testament na mnie i na mame.

    Stało się tak że mama umarła pierwsza i dostałem w spadku(testament) 5 tys. Po pewnym okresie później umarł tata. Na kogo przejdzie 200tys ??? Czy testament mamy bedzie ważny ???

    Odpowiedz

    Małgorzata Woźniak 1 kwietnia, 2020 o 23:28

    Dzień Dobry,
    Sprawa nie przedawnia się. Jednak trzeba trzymać się pewnych formalizmów. Już wkrótce o tym będzie kolejny wpis.

    Odpowiedz

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Małgorzata Woźniak w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: